Başkan Biden'ın İsrail'i Refah'a yapılacak büyük bir saldırının ABD desteği için “kırmızı çizgiyi” aşacağı konusunda uyarmasından bir gün sonra, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu güvenlik kabinesiyle yaptığı bir toplantı sırasında atıp tuttuğu bildirildi.
YDH- Amerikan haber sitesi Axios'a göre, Netanyahu'nun geçtiğimiz perşembe günü verdiği aşırı tepki, İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı yürüttüğü savaşın ABD ile ilişkilerini gerginleştirdiği bir dönemde nasıl sıkıştığını belli ediyordu.
Aralarında Netanyahu'nun yardımcılarından birinin de bulunduğu ve Netanyahu'nun sözlerinden haberdar olan üç kişiye göre Netanyahu, “Biz ABD'nin vasal devleti değiliz!” dedi.
Biden'ın iki hafta önce İsrail'e doğru yola çıkmak üzere olan bir gemideki 3 bin 500 ABD bombasını beklemeye almasının ardından gerilim tırmanmaya başladı.
Axios, bu, Biden'ın Netanyahu'ya, başbakanın 1 milyondan fazla yerinden edilmiş Filistinlinin sığındığı Refah'a bir işgal emri vermeyi planladığını söylemeye devam etmesinden ne kadar "endişe" duyduğunu göstermeye yönelik bir atış olduğunu iddia etti.
Haberde, Biden'ın, yeniden seçim kampanyasını göz önünde bulundurarak, Hamas'ın 7 Ekim'de İsrail'e saldırmasının ardından başlayan Gazze'deki savaşı sona erdirmesi için ilerici Demokratların artan baskısı altında olduğu ifade edildi.
Konuyla ilgili bilgi sahibi iki İsrailli kaynağın Axios'a verdiği bilgiye göre, Netanyahu ve yakın sırdaşı İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer, Biden'ın silah sevkiyatı kararına ve kamuoyuna açık ültimatomuna şaşırdı.
Üst düzey bir ABD'li yetkili, Biden ve diğer üst düzey ABD'li yetkililerin son zamanlarda Netanyahu ve Dermer'e Refah'ı işgal etmeye devam etmeleri halinde böyle bir hamlenin gerçekleşebileceğini birkaç kez özel olarak söylediklerini söyledi.
Ancak İsrailli bir kaynak, Obama ve Trump yönetimleri sırasında sekiz yıl boyunca İsrail'in Washington Büyükelçisi olarak görev yapan Dermer'in Netanyahu'ya Biden'ın böyle bir adım atmaya cesaret edemeyeceğini söylediğini aktardı.
Toplantı hakkında bilgi sahibi iki kaynağa göre, Netanyahu kabine toplantısında yaptığı uzun konuşmada Biden ile Refah konusunda yaşadığı çatışmayı İsrail'in ilk başbakanı David Ben Gurion'un 1948 yılında dönemin ABD Dışişleri Bakanı George Marshall'ın itirazlarına rağmen bağımsızlığını ilan etmesine benzetti.
Netanyahu ayrıca, Mart 2015'te Kongre'de yaptığı konuşmada Başkan Obama'nın İran ile nükleer anlaşmaya varma çabalarına karşı olduğunu dile getirmişti. Bu konuşma ABD-İsrail ilişkilerinde derin bir çatlağa yol açmış ve birçok Demokratı kızdırmıştı.
Netanyahu'nun bir yardımcısı, başbakanın kabineye ABD baskısına nasıl karşılık verileceğini bildiğini ve gerekirse bunu yine yapacağını söylediğini aktardı. Yardımcı, Netanyahu'nun kabineye “Güvenliğimize yönelik tehditler söz konusu olduğunda ne gerekiyorsa yaparız” dediğini hatırlattı.
Netanyahu'nun “vasal devlet” sözlerinin, dönemin Başbakanı Menachem Begin'in 1982 yılında ABD'nin İsrail Büyükelçisi Sam Lewis'le yaptığı bir görüşmede sarf ettiği sözleri yansıttığı bildirildi.
O dönemde Begin, İsrail hükümetinin Golan Tepeleri'ni ilhak etmesi üzerine Başkan Reagan'ın İsrail'e yapılan 300 milyon dolarlık ABD askeri yardımını dondurma kararına öfkeleniyordu.
Üst düzey ABD'li ve İsrailli yetkililer, Biden ve yakın danışmanları ile Netanyahu ve Dermer arasında özellikle Refah konusunda derin bir güvensizlik olduğunu söyledi.
Üst düzey bir İsrailli yetkili, Biden'ın ekibi ile İsrail hükümeti arasında son iki hafta içinde Refah konusunda yapılan görüşmelerin çoğunun Savunma Bakanı Yoav Gallant gibi diğer İsrailli kanallar üzerinden gerçekleştiğini söyledi.
Dışişleri Bakanı Tony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Beyaz Saray Ortadoğu çarı Brett McGurk ile düzenli olarak görüşen Gallant'ın Refah operasyonunda “Biden yönetimiyle sürtüşmeyi en aza indirecek” ayarlamalar yapmaya çalıştığını söyledi.
ABD'li yetkililer, İsrail ordusunun Refah'ta büyük bir kara harekatı yapmadan hedefli bir şekilde operasyon yürüttüğünü söyledi. Üst düzey İsrailli yetkililer bomba sevkiyatının hâlâ beklemede olduğunu ancak ABD'nin diğer silah sevkiyatlarının devam ettiğini bildirdi.
ABD'nin önemli bir sevkiyatının bu hafta İsrail'e doğru yola çıkması beklendiği iddia edildi.
Axios, Sullivan'ın pazar günü İsrail'e yapmayı planladığı ziyaretin, "anlaşmazlığı aşmak ve Refah konusunda bir uzlaşmaya varmak için bir çaba" olacağını iddia etti.
Haberde, Sullivan Washington'a döndükten birkaç gün sonra üst düzey bir İsrail heyetin Refah konusunda bir başka toplantı için Beyaz Saray'a geleceği kaydedildi.
Axios, en azından o zamana kadar İsrail'in buradaki operasyonlarını genişletmesi beklenmediğini ileri sürdü.
