Liberal Amerikan Siyonizminin çıkmazı

YDH- Abba Solomon ve Normon Solomon'un yazdığı, Counter Punch'ta ''The Dead End of Liberal American Zionism'' başlığıyla yer bulan makale, J Street tarafından örneklenen liberal Siyonizm içinde, barış arayışını İsrail'in varlığını tanımlayan tarihsel adaletsizlikler ve süregelen ihlallerle uzlaştırmak için devam eden çelişkili ideolojileri vurguluyor.

***

2014 yılında “J Street ve Liberal Amerikan Siyonizminin Çıkmaz Sokağı” başlıklı bir makale kaleme almıştık. O dönemde Benjamin Netanyahu İsrail'in başbakanı olarak aralıksız altıncı yılını yaşarken, Başkan Obama da ikinci döneminin başındaydı.

Demokrat yönetimin yanında yer alan Yahudilerin yeni bir örgütü olan J Street ise “İsrail ve barış yanlısı Amerikalıların siyasi yuvası” olarak ivme kazanmıştı. J Street, kurulduğu 2007 yılından bu yana, kırk yıldan uzun bir süre önce kurulmuş olan sertlik yanlısı Amerikan İsrail Halkla İlişkiler Komitesi'ne (AIPAC) karşı kendisini dolaylı olarak liberal bir alternatif olarak sundu.

J Street'in açık bir amacı, İsrail'e “Yahudi devleti” olarak hararetli bağlılığını sürdürürken İsrail-Filistin çatışmasına insancıl bir çözüm aramak oldu. Makalemizden bu yana geçen 10 yıl içinde, J Street - “İsrail yanlısı” bağı ile İsrail'in Filistinlilere yönelik artan vahşeti arasındaki çelişkileri uzlaştırmak için acı çekerek- “Yahudi ve demokratik” bir devlet temel hedefine bağlı kaldı.

Ekim ayından bu yana Gazze'ye karşı yürütülen savaş bu çelişkileri daha da arttırmış, İsrail'in gerçek kuruluş ve genişleme hikayesini daha net bir şekilde gözler önüne sermiş, Filistin halkına yönelik şiddetli baskı ve sürgünü aydınlattı.

Önemli sayıda Amerikalı Yahudi artık Siyonist projeye karşı çıkmaya istekli ve bu projenin doğası gereği Filistin'de Yahudi olmayanların insan haklarını bastırmaya yazgılı olduğuna işaret ediyor.

Geçtiğimiz ay Senatör Chuck Schumer'in Brooklyn'deki evinin yakınında düzenlenen bir protestoda konuşan Naomi Klein şunları söyledi: “Siyonizmin sahte putuna ihtiyacımız yok ya da onu istemiyoruz. Bizim adımıza soykırım yapan bu projeden kurtulmak istiyoruz.”

“Demokratik İsrail” hakkındaki standart iddialar ABD üniversite kampüslerinde dikkate değer bir itibar kaybına uğradı; hem Yahudi hem de Yahudi olmayan öğrenciler bu bahar Gazze halkına yönelik açık işkence ve katliamı protesto etti.

On yıl önce Yahudi öğrenci grubu Hillel, ulusal liderliğinin üniversite kampüslerindeki Hillel şubelerinin İsrail politikalarını güçlü bir şekilde eleştirenleri ağırlamasını yasaklayıp yasaklayamayacağı konusunda bir anlaşmazlıkla çalkalandığında gürültülü sesler duyuluyordu.

O zaman bu tartışmanın “Siyonizm'i ve bir ‘Yahudi devletini’ Yahudiliğin ayrılmaz bir parçası olarak kabul etmeleri için Amerikalı Yahudilere yapılan uzun bir baskı tarihinden kaynaklandığını” yazmıştık.

O zamanlar, “kabul edilebilir söylemin sınırlarını genişletmeye çalışan” bazı Yahudi öğrenciler “uyumluluğun güçlü miraslarına meydan okuyorlardı.” Bu yıl, Şubat ayı ortasında J Street, Başkan Biden'a hitaben bir bildiri yayınlayarak, İsrail'in Suudi Arabistan ve bölgedeki diğer ülkeler tarafından kabul edilmesine yol açacak bir çözüm olarak “askerden arındırılmış” bir Filistin devletinin tanınmasını önermeye çağırdı.

Bu, ciddi şekilde çatlamış bir temel üzerine inşa edilmiş bir yapının çatısıyla oynamanın kaba bir eşdeğeridir: Yahudi olmayanların Filistin'in büyük bir kısmından -şu anda İsrail'in olduğu yerden- zorla sürgün edilmesi ve geri dönüş haklarının reddedilmesi, buna karşın Yahudi kimliğini iddia edebilen herkes için işgal altındaki Batı Şeria da dahil olmak üzere geri dönüş hakkının korunması.

Yahudi olsun ya da olmasın pek çok Amerikalı, Brooklyn'de yaşayan bir Amerikalının Filistin'de hak iddia etmesine izin verirken, etnik olarak temizlenmiş Filistinlilerin böyle bir hak iddiasını reddetmenin küstahça saçmalığını sorgulamaya başladı.

J Street, diğer Siyonist gruplarla uyumlu olarak, Filistinlilerin İsrailli sömürgeciler tarafından belirlenen bölgelere yerleşmeleri gerektiğini varsayarken, sadece kendileri ve dindaşları için bir “geri dönüş hakkı” saklı tutuyor.

J Street, “İsrail'in de nihayetinde Filistin devletini tanıdığı çatışmayı sona erdiren bir anlaşma” önerisiyle zayıf bir çay sunuyor. Böyle bir senaryoda, Filistinliler bir grup olarak kendilerini işbirliğine, direnmemeye ve -aslında, tek taraflı “askersizleştirme” şartı göz önüne alındığında- Siyonistlerin Filistin'i kontrol etme haklarını kabul etmeye adayacaktır.

J Street'in çözüm önerisi, ABD hükümetinin “Filistinlilerin yolsuzlukla mücadele, askerden arındırma, terör ve şiddetten vazgeçme ve İsrail'i yeniden tanımayı taahhüt eden yeni bir liderlikle hükümetlerini canlandırmak ve yeniden icat etmek için atmaları gereken belirli adımlar” için bir plan başlatmasıdır.

Plan, “İsrail'in işgali hafifletmek ve Batı Şeria'daki günlük yaşamı iyileştirmek, yerleşimci şiddetini durdurmak ve Gazze'deki insani krizi ele almak için atması gereken belirli adımları” içeriyor.

Başkan Biden ise “Amerika'nın Filistin devletini tanıması, Arap Barış Girişimi'nin yeniden teyit edilmesi ve tüm taraflar için güvenlik garantileri, uluslararası hukuku destekleme taahhütleri” ve son olarak “nihai statü anlaşması ve Filistin'in Birleşmiş Milletler'e tam üye bir devlet olarak kabul edilmesini sağlayacak müzakere vizyonu, süreci ve parametrelerine küresel ve oybirliğiyle destek veren bir BM Güvenlik Konseyi Kararı” önerecek.

J Street'in “kapsamlı diplomatik girişim” önerisi yaklaşım açısından eksiktir. Önerinin, İsrail'in Gazze savaşı sırasında yoğunlaşan Yahudi yerleşimleri için Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da toprak elde etmesine ilişkin kabul eksikliği, parçalanmış bir Filistin'in sert gerçeklerini göz ardı etmektedir.

İsrail 1967'den bu yana Filistinli toplulukları fiilen İsrail Bantustanlarına bölme stratejisi izleyerek durumu daha da kötüleştirmiştir.

Doğu Kudüs ve işgal altındaki Batı Şeria'ya yerleşen İsraillilerin sayısı 10 yıl önceki makalemizden bu yana %35 artarak 700 bine ulaştı ve bu da “iki devletli bir çözümü” gerçekçi bir şekilde hayal etmeyi çok daha zor hale getiriyor. J Street'in yeni “cesur” vizyonunda İsrail'in Filistin'in artan bölümlerini “Yahudileştirmek” için aldığı topraklardan vazgeçmesini öngören hiçbir şey yok.

Liberal Amerikan Siyonistleri ve ABD yönetimleri bazen İsrail tarafından dayatılan en son yasadışı ve ahlaksız “sahadaki gerçeklere” itiraz etmiş, ancak daha sonra bunları geri alınması mümkün olmayan değişmez gerçekler olarak kabul etmişlerdir.

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği'nin kısa bir süre önce bildirdiği gibi, “yerleşim yeri inşasındaki ciddi hızlanma, Filistinlilere yönelik uzun süredir devam eden baskı, şiddet ve ayrımcılık modellerini daha da kötüleştiriyor.”

BM insan hakları yetkilisi Volker Türk, “mevcut İsrail Hükümetinin politikalarının, İsrailli yerleşimci hareketinin Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria üzerindeki uzun vadeli kontrolünü genişletme ve işgal altındaki bu bölgeyi istikrarlı bir şekilde İsrail Devletine entegre etme hedefleriyle daha önce görülmemiş ölçüde uyumlu göründüğünü” bildirdi.

Bu arada J Street'in “askerden arındırılmış” bir Filistin devleti önerisi, Netanyahu'nun İsrail'in Ürdün Nehri'ne kadar tüm Filistin'in “güvenlik kontrolünü” elinde tutma planıyla örtüşüyor.

İsrailli akademisyen David Shulman, bu son krizin ortasında şöyle yazıyor:

“Batı dünyasında çok sayıda insanı saran İsrail karşıtı duygu dalgası, yalnızca dayanılmaz sivil kayıpları ve şimdi de kitlesel açlık ile Gazze savaşından kaynaklanmıyor. Bu dalganın daha derin bir şekilde yansıttığı şey, devam etmekte olan işgale, onun ebedi gibi görünen ve her zamankinden daha acımasız devamına ve onun özünü oluşturan büyük hırsızlık ve apartheid politikalarına karşı duyulan haklı tiksintidir.”

On yıl önce yaptığımız yorumun özü, Filistin halkına yönelik sistematik ve çoğu zaman ölümcül zulümle geçen on yılın ardından bugün daha da korkunç bir şekilde geçerlidir: J Street, İsrail için insancıl bir lobi grubu yaratma girişimini, İsrail'i ilk başta yaratan ve o zamandan beri sürdüren açıkça adaletsiz - ve dolayısıyla sürekli istikrarsız - yerleşim ve sınır dışı etme projesini sorgulamadan sürdürüyor.

Özünde, kendisini Netanyahu markalı aşırıcılığa karşı şefkatli bir alternatif olarak sunarken, liberal Siyonizm'in “barış” özlemi, yenilmiş ve sömürgeleştirilmiş bir halktan kabul ve boyun eğme çağrısında bulunurken, İsrail'in son 75 yıldaki temel ihlallerini ve kazanımlarını sürdürmeyi varsayıyor.

On yıl önce, Amerikan Yahudilerinin Yahudi milliyetçiliğine razı olmaları hakkında şöyle yazmıştık:

“1950'ler ve sonraki on yıllar boyunca, çirkin bir yarılmayı önlemek için bulunan çözüm bir tür önleyici ameliyattı. Evrenselci, peygamber Yahudiliği, Ortadoğu'da etnik bir devlet ideolojisine hizmet etmek üzere kesildikten sonra Amerikan Yahudiliğinin hayalet bir uzvu haline geldi. Başarıları, etnik grup kökenine bakılmaksızın eşit haklara sahip olma idealine dayanan Amerikan Yahudileri arasında uyum baskısı ezici hale geldi.”

Uzun lafın kısası, hümanist Siyonizm hayali çöküyor, ancak - diğer yerleşik Yahudi grupları ve azalan sayıda Amerikalı Yahudi gibi - J Street de bu fanteziyi yaşam desteğinde tutmaya çalışıyor.

İşkence altındaki küçük Filistin toprakları için iki devletli çözüm nostrumu giderek daha dayanıksız hale geliyor, ancak J Street gibi kuruluşlar ve seçilmiş Demokratların büyük bir çoğunluğu, İsrail'in sürekli genişleyen yerleşimleri ve Filistin halkına soykırım uygulamaktan çekinmeyen Yahudi milliyetçiliğinin tırmanışıyla bu çözümün anlamsız hale geldiğini kabul etmeyi reddediyor.

“Gazze Zarfı” İsrail yerleşimlerine 7 Ekim'de yapılan ve 1.200 kişinin ölümüne ve 240 kişinin kaçırılmasına neden olan sürpriz ve yıkıcı baskının ardından J Street'in art arda yaptığı açıklamaları okurken duygulandık.

İlk tepkileri, “J Street Hamas Terör Saldırısı Karşısında İsraillilerin Yanında” ile başlayan, şaşkın İsraillilerle dayanışma ifadeleriydi. İsrail Filistinli sivillere yönelik saldırılarını arttırdığında J Street'in açıklamalarının tonu değişti.

İsrail ordusunun Gazze'yi abluka altına alıp yıkıma uğratmasından ve Batı Şeria'daki Filistinli topluluklara yönelik paramiliter yerleşimci baskınlarını yoğunlaştırmasından endişe duyan J Street, J Street'in hayalindeki insancıl ve iyi niyetli Yahudi devleti imajını kurtarmak için ABD'nin İsrail'i dizginlemesini defalarca talep etti.

Ne yazık ki, 2014 yılında yazdığımız şu sözler, korkunç sonuçlarıyla birlikte doğruluğunu korumaya devam ediyor. J Street'in her kavramsal kulvarı ‘İsrail yanlısı’ olmayı, Yahudilerin diğerlerinden daha eşit olduğu bir devlet doktrinini sürdürmekle eş tutuyor.

Geçmişe baktığımızda, bu yaklaşım tarihi Siyonist fethi gerekli ve kusursuz arasında bir yerde ele almayı gerektirir. Günümüze ve geleceğe baktığımızda, bu yaklaşım Yahudi haklarının üstünlüğüne karşı açık bir muhalefeti aşırı ya da başka bir şekilde soluk ötesi olarak görüyor. Ve 'İsrail yanlısı' değildir.

J Street'in mevcut öz tanımı şöyle başlıyor: “J Street, İsrail yanlısı, barış yanlısı, demokrasi yanlısı Amerikalıları, derinden sahip olduğumuz Yahudi ve demokratik değerleri somutlaştıran ve İsrail Devleti'nin Yahudi halkı için demokratik bir anavatan olarak güvence altına alınmasına yardımcı olan ABD politikalarını desteklemek üzere örgütler.”

Eski Siyonist Baltimore Hahamı Morris S. Lazaron yayınlanmamış bir otobiyografisinde siyasi Siyonizm'in “bu ülkede ‘Yahudiliği’, ‘Yahudi birliğini’ ve ‘Yahudi eğitimini’ teşvik etme kisvesi altında ifade edilen milliyetçi felsefe” olduğunu yazdı ve şöyle özetledi:

“Sonunda Siyonistlerin Yahudi ihtiyacını sadece siyasi hedeflerine ulaşmak için kullandıkları sonucuna vardım. Yahudi'nin her kutsal duygusu, her insanlık içgüdüsü, her köklü aile kaygısı, her aziz hatıra Siyonist davanın desteklenmesi için kullanılacak bir araç haline gelmişti.”

Yahudiler, Filistin'de bir “Yahudi” devletini dayatan projeyi acı verici bir şekilde yeniden değerlendirmek zorunda kalacaklar. Filistin'de Yahudi olmayanların istismarını kolaylaştıran kasıtlı körlüğümüzü ve kendi kendimizi kandırmamızı anlamak, J Street gibi grupların sözde hümanist duruşlarının kaçamak palyatifinden vazgeçmek anlamına gelecektir.

Antisemitizme karşı verilen temel mücadele, başka bir halkın sürekli olarak aşağılanması ve baskı altında tutulması anlamına gelemez. Barış arzusundan dindarca bahsederken, 75 yılı aşkın bir süre şiddetle ele geçirdikten sonra, bu görünürdeki barış arayışı ile toprakların Siyonist kontrolü iddiası arasındaki kopukluğun çözülmesi gerekecektir.

Her ne kadar iyi niyetle döşenmiş olsa da J Street, Filistin halkına boyun eğdirilmesini desteklemeye devam eden liberal Amerikan Siyonizm'i için ölümcül şiddetin istikrarlı bir şekilde işlediği bir yol olarak hizmet ediyor. J Street, İsrail'e kitlesel kayıplar verdirecek silahları sağlayan ABD yardımları için titizlikle lobi faaliyeti yürüttü.

İsrail şu anda neyse odur, J Street gibi grupların destekçilerinin inanmak istediği gazlı bir fantezi değildir.

J Street'in uzun süredir başkanlığını yürüten Jeremy Ben-Ami 9 Mayıs'ta destekçilerine gönderdiği e-postada “J Street'i 15 yıl önce kurduğumuzdan beri ABD'nin İsrail'e sağladığı her güvenlik paketinin her dolarını destekledik” dedi.

Her zamanki gibi Demokrat Beyaz Saray ile aynı çizgide olan Ben-Ami, destekçilerine güvence vermeye devam etti: “Bazı silah sevkiyatlarını durdurma kararı Başkan'ın hafife almadığı bir karardır. Biz de hafife almıyoruz.”

J Street'in İsrail'e büyük miktarlarda askeri yardımın devam etmesine verdiği destek, örgütün insancıl duruşunu yalanlıyor. Ben-Ami, “ABD'nin İsrail'e yardımı açık çek olmamalıdır,” diye yazdı. “İsrail hükümeti, uluslararası hukuka uyma ve insani yardımı kolaylaştırma gereklilikleri de dahil olmak üzere, tüm yardım alıcılarıyla aynı standartlara tabi tutulmalıdır.”

Ancak bu sözler J Street'in her zaman ABD askeri yardımının “her dolarını desteklediğine” işaret eden aynı e-postada yer aldı. İsrail'in on yıllardır “uluslararası hukuku” alenen ihlal ettiği - ve Kongre Nisan sonunda 17 milyar dolarlık yeni askeri yardımı onayladığında Gazze'deki “insani yardımı” altı aydan fazla bir süredir ölümcül bir şekilde engellediği - göz önüne alındığında, J Street'in İsrail'e askeri yardım için verdiği genel destek, örgütün iki yüzlü konuşmasındaki aşırı ayrılıkları özetliyor.

Ben-Ami, “Aşırı soldaki sesler, bunu doğru yönde atılmış bir adım olarak değerlendirecekleri düşünülse bile, Başkan'ı yeterince şey yapmadığı ve bir soykırımı mümkün kıldığı için eleştiriyor,” diye yazarak, soykırımı mümkün kılan ABD politikalarına son verilmesini talep etmenin mantıksız derecede aşırı olduğunu ima etti.

2024 yılında, “İsrail yanlısı, barış yanlısı” bir oksimorondur ve inkâr kırılma noktasına kadar gerildi. İsrail şu anda neyse odur, J Street gibi grupların destekçilerinin inanmak istediği gazlı bir fantezi değildir.

Hümanist bir Siyonist rüyanın mezarlığından ıslık çalarak geçmek, sorunun Netanyahu ve onun daha da sağcı hükümet müttefikleri etrafında odaklandığı yanılsamasına tutunmayı gerektiriyor. Ancak bir ülke toplumundan anlamlı bir şekilde ayrı tutulamaz.

New York Times'ın dış haberler muhabiri Megan Stack geçen hafta kaleme aldığı sıra dışı yazısında, “İsrail sertleşti ve bunun işaretleri açıkça görülüyor,” diyordu. “İnsanlıktan çıkarıcı bir dil ve askeri ve siyasi liderlerden gelen yok etme vaatleri.

Gazze'de yıkıma ve açlığa yol açan politikalara geniş destek bulan anketler. Bombalarla yıkılmış Filistin mahallelerinde gururla dolaşan İsrail askerlerinin selfie'leri. İsrailliler arasındaki en hafif muhalefet biçimlerine bile uygulanan baskılar.”

Sosyal doku, başbakanlık ofisini ve savaş kabinesini kontrol eden bir kesimden başka bir şey değil. Stack'in açıkladığı gibi:

İsrail'in Gazze'deki katliamı, sürünen kıtlık, mahallelerin toptan yıkımı - anketler İsrail halkının istediği savaşın bu olduğunu gösteriyor. Ocak ayında yapılan bir ankete göre Yahudi İsraillilerin yüzde 94'ü Gazze'ye karşı kullanılan gücün uygun hatta yetersiz olduğunu söyledi. Şubat ayında yapılan bir ankete göre ise Yahudi İsraillilerin çoğu Gazze'ye gıda ve ilaç girmesine karşı çıkıyor. Hamas'ın İsrailli rehineleri serbest bırakma anlaşmasını oybirliğiyle reddeden ve bunun yerine yerinden edilmiş sivillerle dolup taşan Refah kentine saldırı başlatan sadece Netanyahu değil, savaş kabinesi üyeleriydi (sık sık Netanyahu'nun ılımlı alternatifi olarak anılan Benny Gantz da dahil).

Bu arada Stack şunları ekledi: “ABD'li yetkililer İsrail siyasetinin durumunu anlıyorlarsa da bunu göstermiyorlar. Biden yönetimi yetkilileri sürekli bir Filistin devletinden bahsediyor. Ancak bir devlet için ayrılan topraklar sürekli olarak yasadışı İsrail yerleşimleriyle kaplandı ve İsrail'in kendisi de Filistin egemenliğine nadiren bu kadar utanmazca karşı çıktı.”

Aynı şekilde, J Street yetkilileri İsrail siyasetinin durumunu anlıyorlarsa da bunu göstermiyorlar. Örgütün yetkilileri de sürekli bir Filistin devletinden bahsediyor. Ancak gerçekte “iki devletli çözüm” liberal Amerikan Siyonistleri, seçilmiş Demokratlar ve İsrail'in gerçekte ne hale geldiğini görmezden gelmeye çalışan çeşitli uzmanlar için sadece lafta kalan bir çözüm haline geldi.

Geçtiğimiz hafta İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün kurucularından Aryeh Neier şöyle yazdı: “Artık İsrail'in Gazze'deki Filistinlilere karşı soykırım yaptığına ikna oldum.” Bu, J Street liderlerinin kaçmaya devam ettiği korkunç bir gerçektir.

2024 yılında “İsrail yanlısı, barış yanlısı” olmanın anlamı ürkütücüdür: J Street, ABD'nin İsrail'e yaptığı askeri yardıma son verilmesi çağrısında bulunmayı reddederken, bu ülke kitlesel katliam ve soykırım için Amerikan silah ve mühimmatını kullanmaya devam ediyor.

Çeviri: YDH