Suriyeli tanınmış aktivist Heysem Menna liderliğindeki İnsan Hakları Takip Komitesi, Suriye kıyılarındaki mezhepçi katliamları belgeleyen 72 sayfalık kapsamlı bir rapor yayımladı. Rapor, özellikle Alevilere yönelik sistematik şiddet, zorla yerinden etme ve uluslararası hukukun ciddi ihlallerini detaylandırıyor.
YDH - Suriyeli tanınmış aktivist Heysem Menna liderliğindeki İnsan Hakları Takip Komitesi, Suriye kıyılarında mezhepçi etnik temizliği belgeleyen 72 sayfalık kapsamlı raporunu yayımladı.
Menna'nın, doğrudan 6 Mart'ta başlayan katliamların ardından duyurduğu bu rapor, Suriye içinden ve dışından 12 aktivistin katılımıyla hazırlandı.
Raporda, özellikle Alevi toplumu gibi belirli bir nüfus grubuna yönelik sistematik yoksullaştırma politikaları, toplu tehcir suçları ve güvenlik hakkıyla ilgili temel konuları ele alan bir dizi rapor ve araştırmanın başlangıcı olduğu belirtildi.
Rapor, uluslararası insani hukuk, uluslararası insan hakları hukuku ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Roma Statüsü’nün ciddi ihlallerini belgeliyor.
Raporda yer alan bilgilere göre, "Güçlü kanıtlar, sivillere yönelik yaygın ve sistematik bir şiddet modelini ortaya koymuştur," denildi.
Bu şiddetin saha infazları, işkence, zorla yerinden etme, mülklerin yağmalanması ve yıkılması ile keyfi işten çıkarmaları içerdiği ve özellikle Alevi mezhebine mensup belirli bir nüfus grubunu hedef aldığı belirtildi.
Rapor, bu ihlallere "Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) rejimi güçleri, güvenlik unsurları, yerel silahlı unsurlar ve yeni askeri liderliğe sadık yabancı silahlı grupların" karıştığını ortaya koydu.
Kurban yakınlarının ifadelerine göre, "cesetlerin defnedilmesinin engellenmesi, evlere el konulması ve sivillerin alenen aşağılanması gibi belgelenmiş vakaların bulunduğu" aktarıldı.
Bu vakaların, belirli gruplara mezhep temelinde zarar verme yönünde açık bir niyet gösterdiği kaydeildi.
Rapor, bazı dini merciiler ve medya üzerinden yayılan "nefret söyleminin" Alevi mezhebine mensup kişilere karşı cihad ve seferberlik çağrıları aracılığıyla mezhepsel kışkırtmayı tırmandırdığını ve bunun mezhepsel fitneyi körüklemede ve toplumsal ayrışmayı derinleştirmede temel bir faktör oluşturduğunu açıkladı.
Bu bağlamda rapor, "acil" olarak;
— Yürütme organının etkisinden uzak, hem önceki hem de mevcut rejimden kaynaklanan ihlallerden sorumlu herkesi hesap verebilir kılmak için bağımsız bir Yüksek Geçiş Dönemi Adaleti Kurumu oluşturulması;
— Suriye kıyılarında, Humus ve Hama kırsalında işlenen insani nitelikli suçlarla ilgili bağımsız bir uluslararası soruşturma komitesi kurulması, bu komitenin özellikle zorla kaybetme, kadın ve çocuk kaçırma suçlarına odaklanması;
Soykırım veya mezhepsel temizliğe teşvik eden kişi ve kuruluşlara karşı sert uluslararası yaptırımlar uygulanması;
— Kışkırtma ve cinayetlere karışan Suriyeli olmayan tekfirci grupların adalete teslim edilmesi ve resmi askeri ve sivil kurumlardan çıkarılması tavsiyelerinde bulunuyor.
Rapor ayrıca;
— Mezhepsel, etnik veya siyasi geçmişlerine bakılmaksızın tüm Suriyeliler için tam koruma sağlanması, bu sayede sivil barışın güvence altına alınması ve nefret söylemiyle mücadele edilmesi;
— Katliamların, özellikle dini ve mezhepsel azınlıklara karşı tekrarlanmamasını sağlamak için Suriye topraklarının tamamına kalıcı uluslararası gözlem komiteleri yerleştirilmesi;
— Suriye kıyı bölgelerinin insani afet bölgesi ilan edilmesi ve Birleşmiş Milletler'in yardım ve destek sağlamak için acil ve sürdürülebilir bir şekilde müdahale etmesinin gerekli olduğunu vurguluyor.
Bunun yanı sıra rapor;
— Uluslararası kuruluşlar aracılığıyla tıbbi, insani yardım ve gıda yardımlarının girişinin hızlandırılması ve mevcut hükümet tarafından engellenmemesinin sağlanması;
— Mağdurlara ve ailelerine adil tazminat sağlanması; yerinden edilmiş kişilerin, özellikle Hmeymim üssündeki sivillerin (çoğu kadın, çocuk ve yaşlı olmak üzere yaklaşık 10 bin kişi) güvenli ve gönüllü geri dönüş hakkının güvence altına alınması;
— Uluslararası kuruluşların Lübnan'daki Suriyelilere (yaklaşık 31 bin kişi) karşı sorumluluklarını üstlenmesi ve onların güvenliklerinin ve ihlallerden korunmalarının sağlanmasını talep ediyor.
Rapor, travma mağduru çocuklara psikolojik ve sosyal koruma sağlamak için UNICEF'ten acil destek çağrısında bulunuyor.
Ayrıca, kaçırılma veya fiziksel saldırılardan etkilenen kadın ve çocuklara bakım sağlanmasını, suçları belgelemek ve durumu tarafsız ve şeffaf bir şekilde aktarmak için bağımsız medya ve insan hakları kuruluşlarının etkilenen bölgelere derhal girişine izin verilmesini talep ediyor.
Tüm mezheplerden din adamlarına, özellikle de Fetva Meclisi'ne, tekfir fetvalarını ve kışkırtıcı söylemleri açık ve net bir şekilde reddetme ve Suriye kanının dokunulmazlığını istisna veya ayrım yapmaksızın teyit etme çağrısı yapıyor.
Rapor ayrıca, siyasi ve sivil güçlerin mezhepsel temizlik operasyonlarını alenen kınamasını ve sessizliği ahlaki bir suç ortaklığı olarak görmesini talep ediyor.
Bu tür durumlarda suç ortaklığının veya tarafsızlığın sivil barış için bir tehlike oluşturduğu belirtilerek, ilgili veya sessiz kalan tüm kamu figürlerinin hesap vermesinin desteklenmesi isteniyor.
Suriye yargısı tarafından mezhepsel kışkırtmanın suç sayılması ve özellikle Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme başta olmak üzere uluslararası yükümlülüklere uygun olarak cezaların uygulanması talep ediliyor.
Rapor, uluslararası toplumun bu ihlallere karşı ciddi bir adım atmadaki başarısızlığının, cezasızlık ortamını pekiştirdiğini ve Suriye'de sivil barışı ve adaletin geleceğini tehlikeye attığını değerlendiriyor.
Menna, Facebook hesabından yaptığı bir paylaşımda, raporu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin ve soykırım ile etnik temizlikle mücadele eden ilgili Birleşmiş Milletler kuruluşlarının kullanımına sunacağını duyurdu.
Bunun yanı sıra Menna, raporun "bu suçlara katılan, suç ortağı olan, destekleyen veya örtbas eden herkes hakkında dava açılabilecek her yerde suçlulara yönelik yasal kovuşturmalarda temel bir materyal" olarak kullanılmasını sağlayacağını belirtti.
