Lübnan ve Orta Doğu'nun önemli siyasi figürlerinden Velid Canbolat, İsrail yayılmacılığının devam edeceğini vurguladığı röportajında, Körfez liderlerinin İsrail’e milyarlarca dolarlık sözleşmeler ve hediyeler sunduğunu, bu tutumlarının Filistin davasına ihanet olduğunu ima ediyor.
YDH- Lübnan'daki Dürzilerin lideri Velid Canbolat, Katar finansmanlı Middle East Eye'a verdiği demeçte, İsrail yayılmacılığının hırsları hakkında ipucu arayanların Tevrat'ı okumaları gerektiğini söyledi.
İsrail güçlerinin Gazze'de yeni bir saldırı başlatması ve diğer askerlerinin Batı Şeria, Güney Lübnan ve Suriye'de konuşlanması üzerine Canbolat, Tevrat’taki sınırlardan esinlenen “büyük İsrail” ihtimalinin göz ardı edilemeyeceği uyarısında bulundu:
“Uzun zaman önce ''Büyük İsrail'' hakkında konuşurken Nil'den Fırat'a kadar uzandığını söylerdik. Görünüşe göre bu plan yavaş yavaş ama emin adımlarla gerçekleşiyor.”
75 yaşındaki Canbolat, on yıllardır bölgede dönen karmaşık siyasi ve diplomatik entrikaların ve 1977'de babası Kemal Canbolat'ın bir suikast sonucu öldürülmesinin ardından öne çıktığı Lübnan'ın uzun iç savaşının tanıklarından biri.
ABD Başkanı Donald Trump Körfez turundayken Beyrut'taki evinde konuşan Canbolat ne bölgede ne de dünyanın geri kalanında Filistinlileri koruyacak kimsenin kaldığını söyledi.
Gazze'nin “tamamen ortadan kaldırılacağını” ve iki milyondan fazla Filistinlinin bölgeyi terk etmek zorunda kalacağını öngördü.
Canbolat'a göre, bundan sonra sıra Batı Şeria'daki Filistinlilere gelecek ve nihayetinde Doğu Şeria'ya, şimdiki Ürdün'e de.
Trump'a milyarlarca dolarlık sözleşmeler ve hediyeler sunan Körfez liderlerini küçümseyen Canbolat, Körfez liderlerini “holiganlar” olarak nitelendirdi.
Canbolat, Körfez liderlerinin Trump'ı İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun Gazze'de giderek kişiselleşen haçlı seferini durdurmaya ikna edebilecekleri görüşüyle alay etti:
“Musa'nın orada bir yerde gömülü olduğunu söylediler. Kim bilir İsrail'in askeri harekatları nerede duracak çünkü tarihle, ideolojiyle uğraşıyorsunuz. Tevrat'ı yeniden okumalıyız,”
Ancak Dürzi ağırlıklı İlerici Sosyalist Partisi bir zamanlar Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) ile müttefik olan deneyimli lider, mevcut savaş bittikten sonra bile Filistin için mücadelenin devam edeceği konusunda kararlıydı.
“Arap askerleri iyi askerlerdir, çok iyi askerlerdir. Lübnan Direnişi ve İslami Direniş de mükemmel askerler barındırıyor. Ama şimdi yeni bir teknolojiyle karşı karşıyasınız. Belki bir gün bu teknolojiye sahip olacağız. Onlarla onların silahlarıyla savaşacağız. Biz aşağı değiliz. Ve onlar üstün değiller”
Canbolat: Colani çok zeki bir adam
Canbolat, İsrail'in tek taraflı olarak güneyde Dürzileri ve kuzeyde Kürtleri koruyacağını açıklayarak Suriye'yi üçe bölme çabalarında başarılı olamayacağından emin.
ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırma kararını memnuniyetle karşılayan Canbolat, şu ana kadar iki kez görüştüğü Colani'yi “çok zeki bir adam” olarak tanımladı.
Canbolat, “Ne istediğini biliyor ve beş ay içinde dünyanın kendisini tanımasını sağladı” dedi.
Şu anda Suriyeli Dürzi silahlı grupları Suriye ordusuna dahil etmek için Colani ile birlikte çalıştığını açıkladı.
Lübnan, Suriye ve İsrail'deki Dürzilere Şam'daki yeni yöneticinin meşruiyetini tanıdığını söylemek için Şam'a gittiğini söyledi:
“Şam'a gittik ve onunla Suriyeli Dürzi silahlı adamları yavaş ama emin adımlarla devletin yeni aygıtına dahil etmenin bir yolu üzerinde çalıştık. Dürzilerin bazı korkularını yatıştırmanın tek yolu bu.”
Canbolat, İsrail'deki Dürzilerin ruhani lideri Muvaffak Tarif'in İsrail'e yaptığı yardım çağrılarını reddetti.
Şeyh Tarif'in İsrail adına hareket edemeyeceğini ya da Suriye veya Lübnan'daki Dürziler adına açıklama yapamayacağını çünkü cemaatinin bunu yapmak için “çok küçük” olduğunu söyledi.
Canbolat, Dürzilerin İsrail'in korumasını istemediklerini söyledi:
“İsrail tarihsel olarak kimseyi korumuyor, o yüzden bize karşı olan iyi duygularını kendilerine saklasınlar.”
Canbolat: Hizbullah orduya entegre edilmeli
Lübnan Cumhurbaşkanı Josef Aun, Hizbullah'ın silahsızlanmasının güç yoluyla değil diyalog yoluyla gerçekleşeceğini söyledi ancak Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını hızlandırması için Washington'dan baskı gördü ve bunun iç çatışmaya yol açabileceği endişelerini bir kenara bıraktı.
Canbolat, Hizbullah'ın zaten Aun'un daha önce başkomutanlığını yaptığı Lübnan Ordusu tarafından silahsızlandırıldığını söyledi.
Ancak İsrail'in Kasım ayında varılan ateşkes anlaşmasını defalarca ihlal etmesinin durumu karmaşıklaştıran bir “anomali” olduğunu söyledi.
“Sadece tek taraflı bir ateşkes var. İsrailliler bombalamalar ve öldürmelerle ateşkesi her gün ihlal ediyor. Ve bu durum yine de bazı sorunlara yol açabilir” dedi.
Canbolat, ‘’Hizbullah savaşçılarının orduya dahil edilmesinin çok önemli olduğunu ancak sınır bölgesinde İsrail tarafından yıkılan evlerin yeniden inşa edilmesinin de aynı derecede önemli olduğunu’’ söyledi.
Washington Post'un uydu verileri üzerinde yaptığı analize göre, sınıra yakın belediyelerdeki tüm binaların yaklaşık dörtte biri yıkıldı.
“Neden güneyin yeniden inşasını bankacılık sektörünün yeniden düzenlenmesine bağlayalım? Bağlamamalıyız. Şu ana kadar Amerikalılar yeniden yapılanma girişimlerini ve bize para vermeyi yasakladılar.” Diyen Canbolat, Hizbullah'ın ‘’cesurca savaştığını ancak büyük ölçüde silahsız kaldığını’’ iddia etti.
Hizbullah'ın sadece istihbaratında büyük boşluklar olmadığını, aynı zamanda İsrail'le güç dengesini koruyabileceklerine inandıklarını söyledi:
“Bunun saçma olduğu ortaya çıktı, çünkü tamamen yeni bir teknolojiyle, yani batı teknolojisiyle savaşıyoruz. Sahada çok iyi savaştılar ama bu savaşın bedeli Güney’deki ve diğer yerlerdeki Şiiler için korkunç oldu. Ayrıca Nasrullah öldürüldüğünde gördüğümüz gibi düşman tarafından içlerine sızıldı.”
Canbolat'ın Lübnan İslami Direnişi ile karmaşık bir geçmişi var.
Otuz yılı aşkın bir süredir direnişi destekleyen ve 1991 ve 2003 yıllarında Irak'a karşı ABD öncülüğünde yürütülen savaşlara karşı çıkan Canbolat, 2005 yılında eski Başbakan Refik Hariri'nin öldürülmesinin ardından taraf değiştirdi.
Canbolat, Hizbullah karşıtı, ABD destekli “14 Mart” siyasi ittifakının yanında yer aldı.
2006 yılında Hizbullah'ı İsrail'in 33 günlük savaşını kışkırtmakla suçladı ancak kısa süre içinde Amerikan politikaları konusunda hayal kırıklığına uğradı ve bugün ABD'nin Lübnan'da ve bölgede izlediği politikaların başarıya ulaşma şansı olduğu fikrine şüpheyle yaklaşıyor.
2023'te İlerici Sosyalist Parti liderliğinden ayrılmış olsa da Canbolat, babası tarafından kurulan ve mezhepsel kırmızı çizgileri aşmaya çalışan partinin siyasi hedeflerini koruyor:
“Anayasayı değiştirmek zorundayız. Lübnan'daki dini grupların bunun hem onların hem de bizim iyiliğimiz için olduğunu anlamalarını sağlamalıyız. Mezhepçilik Lübnanlıların birliğini engelliyor.”
Son olarak Canbolat, Suriye ve Lübnan topraklarını işgal eden İsrail ile Lübnan'ın asla normalleşmemesi gerektiğini gülerek söyledi:
“Ateşkes anlaşmasına sadık kaldığımız gibi İsrail'e karşı da duruşumuzu koruyalım. Savaş yok, barış da yok. Hiçbir barış Lübnan içinde Lübnan için bir barış yapmaktan daha güvenli değildir. İsrail ile barışın sonunun nereye varacağını bilemezsiniz.’’
