İsrail medyası, Avrupa Birliği’nin İsrail ile Ortaklık Anlaşması’nı yeniden değerlendirme kararının ve İngiltere’nin ticaret müzakerelerini askıya almasının İsrail sanayisinde endişe yarattığını bildirdi.
YDH- İsrail “Davar” gazetesindeki habere göre, ticaret anlaşmalarının tamamen iptal edilme olasılığı olmasa da Avrupa Birliği'nin Ortaklık Anlaşması'nı yeniden değerlendirme açıklaması bile “zarar” yaratıyor.
Gazeteye göre, “Araştırma hakları iptal edilebilir ve sanayiciler İsrail ile iş yapmaktan uzaklaşabilir.” dedi.
İsrail Sanayiciler Birliği Ekonomi Dairesi Başkanı "Anlaşmanın iptali çağrısı onları iki kez düşünmeye itiyor." dedi.
Haberde, bu hafta yaşanan iki olayın, İsrail sanayisinde “endişeye” yol açtığını belirtti. Avrupa Birliği, İsrail ile arasındaki ticaret ve diğer iş birliklerini düzenleyen Ortaklık Anlaşması'nı "yeniden değerlendirme" açıklamasında bulundu. Buna ek olarak, İngiltere, İsrail ile yeni bir ticaret anlaşması müzakerelerini askıya aldığını duyurdu. Bu açıklamalar, İsrail’in Gazze'deki savaşı, artan açlık ve bölgedeki operasyonun uzun sürmesi bağlamında yapıldı.
Gazete, dün yapılan bir basın bilgilendirmesinde, İsrail Maliye Bakanlığı Baş Ekonomisti Dr. Shmuel Abramzon’un, bu açıklamaların gerçek sonuçları olmayacağını iddia ederek “sakinleştirmeye” çalıştığını kaydetti. Ancak İsrail Sanayiciler Birliği’ne göre, anlaşmaların tamamen iptal edilmemesi durumunda bile bu tür açıklamaların “etkisi büyük.”
“İsrail ve AB neredeyse tüm ürünlerde gümrük almama konusunda anlaştı, sadece bazı tarım ürünleri hariç” diyen İsrail Sanayiciler Birliği Ekonomi Dairesi Başkanı Netanel Hayman şöyle devam etti: “İsrail zaten ithalata neredeyse hiç gümrük uygulamıyor, bu yüzden bu anlaşma bize ihracatta karşılıklılık sağlıyor. AB'de anlaşmanın iptali için oy birliği gerektiğinden doğrudan bir etki beklemiyoruz. Çünkü Bulgaristan, Çekya ve elbette Almanya gibi ülkeler veto uygulayabilir.”
İsrail gazetesine göre, fakat “yeniden değerlendirme” açıklaması bile sanayi üzerinde önemli etkilere sahip: “Avrupalı iş insanları, bu adımın tüm inceliklerini ve olasılıklarını anlamıyor. Medyada ve ekonomik tartışmalarda duydukları, onları İsrail ile iş yapmadan önce iki kez düşünmeye itiyor.”
Gerilim ve belirsizliğin etkisinin sahada hissedildiğini söyleyen Hayman “Finlandiya, Fransa ve başka ülkelerle ihracat-ithalat anlaşmaları yapacak olan sanayicilerle görüştüm, ancak bu anlaşmalar ‘şu an için iki kez düşünüyoruz’ gibi kaçamak ifadelerle askıya alındı.” dedi.
“Açıklama uzun vadede olası bir tehlikeyi işaret ediyor”
Davar’ın bildirdiğine göre, 30 yıl önce imzalanan Ortaklık Anlaşması, yıllık yaklaşık 50 milyar euro (yaklaşık 200 milyar şekel) değerinde karşılıklı ticareti ve ‘Açık Semalar’ uçuş anlaşması, öğrenci değişim programları, akademik ve bilimsel iş birliklerini kapsıyor. Ayrıca hukuki, güvenlik, siyasi, kültürel ve ekonomik alanlarda iş birliklerini içeriyor. İsrail ile İngiltere arasındaki ticaret ilişkileri de AB ile olan anlaşmanın bir uzantısı gibi devam ediyor.
Ticaret dışında, akademik iş birlikleri ve Ar-Ge fonları gibi anlaşmanın sanayiye yönelik bölümlerinin de “önemli” olduğunu belirten Hayman, “Ticaret alanının aksine, ülkeler bu tür iş birliklerini kendileri sınırlama kararı alabilir. Bu da bizim için endişe verici.” dedi.
İngiltere ile olan anlaşmanın da AB üyeliği öncesindeki anlaşmanın bir devamı niteliğinde olduğunu söyleyen gazete şu bilgilere yer verdi: “İngiltere ile yaklaşık dört milyar dolarlık ithalat ve ihracat hacmimiz var. İngiltere artık AB üyesi olmadığından, tek başına bu anlaşmayı iptal etme hakkına sahip. Kısa vadede bir iptal beklemiyoruz, ancak bu açıklama uzun vadede olası bir tehlikeye işaret ediyor.”
Hayman “endişeli ama sakin kalınması gerektiğini” düşünüyor: “Durumla bağlantılı olduğunu düşündüğümüz, gerçekleşmeyen birçok anlaşma var. İsrail’i açıkça boykot eden şirketler beni endişelendirmiyor. Asıl endişe verici olan, ses çıkarmayan ama iş yapmaktan kaçınan şirketler. Ancak İsrail sanayisi bu zorluklarla başa çıkmayı biliyor. Her yıl neredeyse tüm dünyaya, AB’den çok daha dostane olmayan ülkelere bile milyarlarca dolarlık ihracat yapıyoruz. Siyaset ve hükümetten bağımsız olarak ticaret yapabiliyoruz.”
“Sanayi, siyasi-güvenlik durumunun etkisiyle tehlike altında.”
Hayman, açıklamasının devamında şunları söyledi: “Devletin, diplomasi ve ekonomik kamuoyunu bilgilendirme konusunda daha fazla çaba göstermesi gerekiyor. İngiltere Başbakanı ya da Fransa Cumhurbaşkanı’nın açıklamaları üzerinde kontrolümüz yok. Ancak şu an Gazze’de yaptığımız adımların, 7 Ekim olayları ve esirlerle ilişkisini anlatabiliriz ve anlatmalıyız. Son aylarda kamuoyunda bir geri çekilme görüyoruz. Keşke dünya tüm adımlarımıza katılmasa bile güvenlik ihtiyaçlarımızı anladığını söylese. Bu kamuoyu mücadelesinde yeterince ileri gitmedik.”
Hayman sözlerini şöyle bitirdi: “Güvenlik kaygısı ekonomik çıkarların önüne geçemez, ama aynı zamanda dünyadan ekonomik olarak kopmamamız gerektiğinden emin olmalıyız. Bazı yerlerde devletin sahada yeterince aktif olmadığını hissediyoruz. Bu da sanayicileri, tıpkı diğer sektörler gibi, zarara açık hale getiriyor.”
