ABD'nin hafta sonu İran'daki üç nükleer tesisi vurmasının ardından yatırımcılar, Tahran'ın misilleme yapacağı ve petrol fiyatlarının yükseleceği endişesiyle Amerikan borsalarında keskin bir düşüşe hazırlanıyor. Başkan Donald Trump'ın İsrail'in İran'a yönelik saldırısına katılma kararı, piyasaların odağını ekonomik verilerden Orta Doğu'daki gelişmelere çevirdi.
YDH - ABD'nin hafta sonu İran'da bulunan üç nükleer tesise yönelik saldırı düzenlemesinin ardından yatırımcılar, Tahran'ın olası misilleme adımları ve petrol fiyatlarında yaşanabilecek bir artış endişesiyle pazartesi günü Amerikan borsalarında keskin bir düşüş yaşanmasına hazırlanıyor.
Orta Doğu'da tırmanan gerilim, bu hafta açıklanacak ABD ekonomik verilerini ikinci plana atarak piyasaların ana gündemi haline geldi.
Yatırımcılar, Başkan Donald Trump'ın İsrail'in İran'a karşı başlattığı saldırıya katılma yönündeki ani kararının piyasa duyarlılığı, enflasyon ve faiz oranları üzerindeki etkilerini değerlendiriyor.
Televizyonda yayınlanan üç dakikalık bir konuşma yapan Trump, "Bu büyük bir askeri başarıdır. İran'da nükleer yakıtın zenginleştirildiği kilit tesisler tamamen yok edildi," ifadelerini kullandı.
Trump, İran için barışçıl ya da trajik olmak üzere iki yol olduğunu belirterek, ABD silahlı kuvvetlerinin elinde çok sayıda başka potansiyel hedef bulunduğunu da sözlerine ekledi.
Tahran ise misilleme için tüm seçenekleri saklı tuttuğunu, geri dönülemez sonuçlar doğurabileceği uyarısında bulunarak İsrail'e yönelik saldırılarını yoğunlaştırdı.
'Asıl soru ne kadar sert düşeceği'
Interactive Brokers'tan Steve Sosnik, Reuters ajansına yaptığı açıklamada "Hisse senetlerinin olumsuz tepki vermeyeceğini hayal etmek zor, asıl soru bunun ne kadar sert olacağı. Bu, İran'ın tepkisine ve petrol fiyatlarındaki olası bir sıçramaya bağlı olacak," dedi.
Sosnik, "Aslında ikinci derece etkileri gözlemliyoruz: petrol fiyatı, piyasa istikrarı, ekonomideki fiyat artışları. Küresel öneme sahip hiçbir hisse senedi, bu gece olanlardan doğrudan etkilenmiyor," diye ekledi.
İsrail-İran savaşı, halihazırda petrol fiyatlarında keskin bir artışa ve piyasalarda daha fazla tedirginliğe yol açmıştı.
Şimdiye kadar jeopolitik şokların etkisini büyük ölçüde petrol piyasası emerken, borsalar nispeten istikrarlı kalmıştı.
Ancak hisse senedi yatırımcıları, petrol fiyatlarındaki bir artışın enflasyonu körükleyebileceği ve ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikasını gevşetme planlarını bozabileceğinden endişe ediyor.
Fed'in faiz kararı ve enflasyon endişesi
Fed, çarşamba günü federal fon oranını yüzde 4,25-4,50 aralığında sabit tutmuş ve 2025 yılında iki faiz indirimi sinyali vermişti.
Fakat Fed Başkanı Jerome Powell, Trump yönetiminin ithalata yönelik planladığı gümrük vergileri nedeniyle Amerikalı tüketicilerin fiyat artışlarıyla karşı karşıya kalabileceği ve enflasyonda ani bir sıçrama yaşanabileceği konusunda uyarıda bulunmuştu.
Carson Group'tan Sonu Varghese, "Mesele petrol fiyatları ve bunların enflasyonu nasıl etkileyeceği. Bu da para politikası ve Fed'in faiz oranlarını ne kadar süreyle kısıtlayıcı seviyede tutacağı açısından önem taşıyor," değerlendirmesini yaptı.
Bazı yatırımcılar iyimserliğini koruyor
Yatırımcılar, Orta Doğu'daki çatışmanın borsalarda kısa vadeli bir gerginliğe ve dolar ile ABD devlet tahvilleri gibi daha güvenli varlıklara kaçışa neden olmasını beklerken, bazıları ise gerilimin düşeceğini öngörüyor.
Siebert Financial'dan Mark Malek, "Bunun borsa üzerinde oldukça olumlu bir etkisi olacağını düşünüyorum," diyerek, yatırımcıların Beyaz Saray'ın Trump'ın karar vermesinin iki hafta süreceğini açıklamasının ardından belirsizliğe hazırlandığını belirtti. Malek, "Durumun, ABD'nin uzun süreli bir çatışma arayışından ziyade tek seferlik bir eylem gibi görünmesi cesaret verici," diye konuştu.
Öte yandan piyasalar, pazartesi günü açıklanacak iş aktivitesi ve konut satışları, salı günü tüketici güven endeksi ve cuma günü kişisel tüketim harcamaları endeksi gibi bir dizi ekonomik veriyi de bekliyor.
ABD'de tüketici güveni, gümrük vergilerinin resesyonu ve enflasyonu tetikleyebileceği endişesiyle son birkaç aydır zayıflamıştı.
Ancak enflasyonun kontrol altında olması ve ABD'nin Çin ile ticari anlaşmazlıkta ön anlaşmaya varmasıyla yatırımcılar, duyarlılıkta bir iyileşme görmeyi umuyordu.
