ABD istihbarat raporuna göre, ABD’nin İran’a düzenlediği saldırılar nükleer programını sadece birkaç ay geciktirdi; tesisler tamamen yok edilmedi.
YDH- Associated Press'in (AP) konuya aşina olan iki kişiye dayandırdığı haberine göre, ABD istihbarat raporu, ABD’nin gerçekleştirdiği saldırıların ardından İran’ın nükleer programının “sadece birkaç ay” gerilediğini ve Başkan Donald Trump’ın iddia ettiği gibi “tamamen ve eksiksiz yok edilmediğini” gösteriyor.
AP, pazartesi günü Savunma İstihbarat Teşkilatı (DIA) tarafından yayımlanan raporun, Trump ve İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun İran’ın nükleer tesislerinin durumu hakkındaki açıklamalarıyla çeliştiğini belirtti. Kaynaklara göre, Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine yapılan pazar günkü saldırılar önemli zarar vermiş olsa da tesisler “tamamen yok edilmemiş.”
İsmi açıklanmayan kaynaklar, raporu kamuoyuna açıklama yetkisine sahip olmadıklarını söyledi.
AP, ABD’nin, İran’ın nükleer programını “tamamen bırakmaya” ikna etmek için müzakereleri yeniden başlatma umudunu koruduğunu öne sürdü.
AP’ye göre, ancak bazı uzmanlar, ABD saldırılarının ve İran’ın bazı yeteneklerini korumasının Tahran’ı işlevsel bir nükleer silah geliştirmeye itebileceğinden “endişe” ediyor.
Rapor ayrıca, ABD saldırılarından önce İran’ın birden fazla siteden nükleer silah yapmak için gerekli olan yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyumun bir kısmını başka yerlere taşıdığını ve zenginleştirme işlemini silah kalitesine yükseltmek için gereken santrifüjlerin büyük ölçüde sağlam kaldığını ortaya koyuyor.
AP, ABD B-2 hayalet bombardıman uçaklarının 30 tonluk sığınak-yıkıcı bombalar attığı derin yeraltındaki Fordo uranyum zenginleştirme tesisinde, girişin çökertildiğini ve altyapıda hasar oluştuğunu, ancak yeraltı altyapısının yok edilmediğini öne sürdü.
Kaynaklar, istihbarat yetkililerinin Fordo saldırısı öncesinde benzer bir sonucun beklendiği uyarısını yaptığına dikkat çekti.
Beyaz Saray’dan tepki: Rapor “tamamen yanlış”
Beyaz Saray, DIA değerlendirmesine sert tepki göstererek raporu “tamamen yanlış” olarak nitelendirdi.
Beyaz Saray Basın Sözcüsü Karoline Leavitt, yaptığı açıklamada, “Bu iddia edilen değerlendirme sızdırılması, Başkan Trump’ı itibarsızlaştırmaya ve İran’ın nükleer programını tamamen yok etmek için mükemmel bir şekilde gerçekleştirilen görevde görev alan cesur pilotları karalamaya yönelik açık bir girişimdir” dedi.
Leavitt, “Herkes bilir ki, on dört adet 30 tonluk bomba hedeflerine mükemmel şekilde indirildiğinde sonuç: tam yok oluştur” ifadelerini kullandı.
CIA ve Ulusal İstihbarat Direktörlüğü Ofisi (ODNI), DIA değerlendirmesi hakkında yorum yapmayı reddetti. ODNI, Savunma Bakanlığı’nın istihbarat kolu olan DIA dahil olmak üzere ABD’nin 18 istihbarat ajansının koordinasyonunu sağlıyor.
İsrail hükümeti de ABD saldırılarıyla ilgili resmi bir değerlendirme yayınlamadı.
Trump’ın özel elçisi Steve Witkoff, ABD ve diğer ülkelerin istihbaratından hasar raporlarını okuduğunu belirterek, saldırıların İran’ın silah geliştirme kabiliyetini “ortadan kaldırdığını” iddia etti ve ABD değerlendirmesinin basına sızdırılmasını “hainlik” olarak nitelendirdi.
Fox News kanalına konuşan Witkoff, “Bu ihanettir ve soruşturulmalıdır” dedi.
Trump ve Netanyahu’dan saldırılar hakkında kesin açıklamalar
Trump, son günlerdeki açıklamalarında ve sosyal medya paylaşımlarında, saldırının İran’daki tesisleri “tamamen yok ettiğini” ve İran’ın bu tesisleri asla yeniden inşa edemeyeceğini iddia etti.
İsrail Başbakanı Netanyahu da salı günü televizyonda yaptığı açıklamada, “Yıllarca size İran’ın nükleer silaha sahip olmayacağını vaat ettim ve gerçekten de... İran’ın nükleer programını yok ettik” dedi. ABD’nin İsrail ile iş birliğini “tarihi” olarak nitelendirdi ve Trump’a teşekkür etti.
Bu istihbarat değerlendirmesi ilk kez salı günü CNN tarafından haberleştirildi.
Uzmanlar, İran’ın nükleer programının ana parçalarını gizlemiş olabileceğini düşünüyor
Dış uzmanlar, İran’ın Amerikan sığınak-yıkıcı bombalarının nükleer tesislerine atılma ihtimaline karşı önemli nükleer program bileşenlerini önceden gizlemiş olabileceğini tahmin ediyordu.
AP, uydu görüntülerinde saldırıdan birkaç gün önce görülen iş makineleri ve kamyonların, İran’ın yarım ton zenginleştirilmiş uranyum stokunu bilinmeyen bir yere taşıdığı spekülasyonlarını artırdığını öne sürdü.
AP’ye göre, Nükleer tesislerin tam olarak yok edilmemesi, ülkenin silah kalitesinde uranyum üretme ve bomba geliştirme kapasitesini hâlâ sürdürebileceği anlamına geliyor.
