MENA Unleashed’e göre, 25 Haziran 2025 tarihli veriler, İran ile ateşkese gidilmesinin ardındaki temel nedeni açıklıyor.
YDH- Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesinin siyaset ekonomisi üzerine derinlikli, sansürsüz analizler sunan MENA Unleashed'in haberine göre, İsrail rejimi tarafından kısa süre önce kaldırılan resmi bir belge, savaşın yalnızca cephede değil, mali cephede e kaybedildiğini gözler önüne serdi.
Belgeye göre, yerleşimciler tarafından savaş nedeniyle toplam 41 bin 651 tazminat başvurusu yapıldı.
Üstelik bu rakam, son İran saldırılarını kapsamıyor ve birçok cephe hattı yerleşiminden gelen bildirimleri içermiyordu.
Yine de kısmi hali bile, İsrail’in giderek derinleşen bir mali ve kurumsal krizle yüz yüze olduğunu kanıtlıyor.
Başvuruların dağılımı, İsrail’in iddiasına göre, 32 bin 975 hasar gören bina, 4 bin 119 hasar gören araç, 4 bin 456 ekipman ve içerik için yapılan tazminat talebi şeklinde sıralandı.
Coğrafi veriler, teknik bir aksaklıktan çok daha fazlasını işaret ediyor
Sadece Tel Aviv, toplam başvuruların yüzde 62’sini oluşturan 26 bin 084 talep ile listenin başında yer aldı.
Buna karşın, haftalar boyunca Hizbullah tarafından yoğun şekilde bombalanan Kiryat Şimona’da sadece 9 başvuru kayıtlara geçmişti.
Kuzey ve güneydeki diğer bilinen hedef bölgeler de ya eksik temsil edilmiş ya da tamamen görünmez bırakılmıştı. Merkezi ve dijital olarak bağlantılı nüfus erken ve topluca başvururken, tahliye edilmiş ya da kurumsal bakımdan zayıf durumdaki yerleşimler geride kaldı.
Yetkililer, belgede “henüz bildirilmemiş binlerce hasarlı bina” olduğunu kabul etti.
Gerçek başvuru sayısının 150 bini aştığı tahmin ediliyor.
Bu tablo, İsrail ekonomisinde yaşanan büyük ölçekli bir çöküşün habercisi olarak değerlendiriliyor.
Durumu yönetmek üzere 140 saha ekibi ve otellerde görevlendirilen 12 yetkili devreye alındı.
Ancak bu idari seferberlik, bir dayanıklılık göstergesi olmaktan çok, devletin kapasitesini içe döndürdüğünü ve sivil hasarı sınırlama çabası yürüttüğünü ortaya koydu.
Kriz, aynı dönemde yaşanan bir kurumsal çıkmaza denk geldi.
Savaş Bakanlığı, operasyonların sürdürülmesi için 60 milyar şekel tutarında acil ödenek talep etti.
Maliye Bakanlığı ise bu talebe direndi. Art arda yaşanan mühimmat tükenmesi, tedarik zinciri aksaklıkları ve bütçe kargaşası, hükümeti iki seçenek arasında bırakmıştı: Ya tırmandırma sürecek, ya sistem çökecekti. Nihayetinde İsrail rejimi ateşkes için ABD’ye talepler oluşturmak zorunda kaldı.
Belgenin alelacele kaldırılması, taşıdığı önemi bir kez daha doğruladı
Kayıtlar, İsrail rejiminin savaş makinesini, iç cepheden yükselen toplumsal ve ekonomik itirazlarla yüzleşmeden sürdüremeyecek noktaya geldiğini gözler önüne serdi.
İran’la savaş, hedeflere ulaşıldığı için değil -ki ulaşılmadı-, bütçe kalemleri tükendiği için durdu.
Analistler, ateşkesin kalıcı olmayacağı konusunda uyarıyor. Yeterli finansman bulunduğunda, stoklar yenilendiğinde ve siyasi-askeri uyum yeniden sağlandığında İsrail’in yeniden saldırgan bir tutuma dönmesi bekleniyor.
MENA Unleashed, değerlendirmesini şöyle sonuçlandırıyor:
‘’Belgede ortaya çıkan veriler, İsrail’in artık yalnızca askeri değil, mali, kurumsal ve toplumsal sınırlarla da kısıtlı bir tırmanma kapasitesine sahip olduğunu gösteriyor. Bu çatışma sona erdiği için değil, rejimin vatandaşlarının taleplerinden daha hızlı yıkımı finanse edemediği için durduruldu.’’
