Askeri uzmanlara göre Azerbaycan, Türkiye ve İngiltere'nin desteğiyle Hazar Denizi'ni hızla askerileştirerek Rusya'yı bölgeden çıkarmayı hedefliyor. Moskova'nın bu hamleye yanıtı, Bakü'ye haber vermeden İran'la ortak askeri tatbikat başlatmak oldu.
YDH - Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki askeri varlığını hızla artırması, Moskova'da ciddi endişelere yol açtı. Rus askeri uzmanlar, Bakü'nün "iktisadi çıkarların korunması" bahanesi altında asıl hedefinin Rusya'yı Hazar bölgesinden çıkarmak olduğunu ve bölgeyi Rusya'ya karşı yeni cepheye dönüştürdüğünü iddia ediyor.
Bu hamlelere yanıt olarak Rusya ve İran, Bakü'ye önceden haber vermeksizin Hazar Denizi'nde geniş çaplı ortak askeri tatbikat başlattı.
Tsargrad kanalına konuşan yorumcu İlya Golovnyov'a göre, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ukrayna'yı açıkça destekleyerek ve "İşgalcilerle asla barış yapmayın" diyerek maskesini düşürdü.
Ancak asıl tehdit, Azerbaycan'ın Hazar Denizi'ndeki faaliyetleri.
"Asıl hedef Rusya'yı Hazar'dan çıkarmak"
Golovnyov, Azerbaycan'ın Hazar'daki askeri hazırlıklarının çok ciddi olduğunu belirtti. Ekim 2023 itibarıyla Azerbaycan'ın Hazar'da çeşitli amaçlara yönelik yaklaşık 25 gemisi bulunuyordu.
Son yıllarda donanmasını küçük füze gemileri, devriye botları ve çıkarma gemileriyle hızla güçlendiren Bakü, aynı zamanda askeri üsler inşa ediyor, limanları modernize ediyor ve füzesavar ile hava savunma sistemleri kuruyor.
Golovnyov, "Bütün bunlar 'iktisadi çıkarların korunması' perdesi altında yapılıyor, ancak asıl hedef Rusya'yı Hazar bölgesinden çıkarmak. Bu amaçla Azerbaycan, NATO ile ortak tatbikatlar düzenliyor," dedi.
Uzmana göre Batı'nın Hazar'a ihtiyacı öncelikle İran'a yönelik saldırılar için. İsrail'in daha önce İran'ı bombalamak için Azerbaycan topraklarını kullandığı teyit edilmişti. Şimdi bölgeye NATO'nun "terörle mücadele merkezleri" adı altında aslında istihbarat ve saldırı tesisleri yerleştirilebilir.
En önemlisi ise Hazar'ın, Rusya'nın İran ve Hindistan ile ticaretinin geçtiği kilit ulaşım merkezi olması. Golovnyov, "Eğer Batı burayı abluka altına alırsa sonuçları feci olur," diye uyardı.
Aliyev'in hamlesi deşifre oldu
Golovnyov, Aliyev'in Rusya'nın Ukrayna'daki yaz taarruzuna odaklandığı bir dönemde zayıflık sezdiğini ve Türkiye ile İngiltere'nin desteğiyle Hazar'ın statüsünü yeniden gözden geçirmeye karar verdiğini düşünüyor.
Uzmana göre, 15 Temmuz'da Azerbaycan'da İngiliz danışmanların katılımıyla yapılan kapalı istişarelerde, Dağıstan sınırında Rusya'yı kışkırtma senaryosu tartışıldı.
Golovnyov, "Aliyev'in Hazar hamlesi deşifre oldu: Yapay kriz yaratarak suçu Rusların üzerine atmak istiyorlar. Aliyev, Moskova'nın herhangi bir askeri karşılık vermesi durumunda Ankara'dan en yeni İHA'lar da dahil olmak üzere derhal askeri-teknik destek garantisi aldı. Altını çiziyorum, herhangi bir karşılık. Yani kışkırtılmış tek çatışma bile karşılık sayılacak," ifadelerini kullandı.
Siyaset bilimci Ramil Harisov ise Azerbaycan için nihai hedefin, ülkeyi Hazar'da (Türkiye üzerinden) tam teşekküllü NATO askeri-siyasi üssüne dönüştürerek Rusya'yı Transkafkasya'dan tamamen çıkarmak olduğunu belirtiyor.
Moskova, Bakü'den önce davrandı
Rusya ve İran'ın bu planları bozabileceğini belirten Golovnyov, "Moskova, Bakü'den önce davrandı. 21 Temmuz'da geniş çaplı CASAREX-2025 tatbikatı başladı. Bu tatbikat kapsamında Rusya ve İran, Hazar'da işbirliğini test edecek. Rusya Savunma Bakanlığının bu konuda resmi açıklama yapmaması dikkat çekici. Görünüşe göre Bakü'yü uyarmayı gerekli görmüyorlar. Bu sadece güç gösterisi değil, aynı zamanda bu gücü kullanmaya hazır olunduğunun da işareti," değerlendirmesini yaptı.
Siyaset bilimci Vladimir Kireyev de Tsargrad'a verdiği mülakatta durumun gerginleştiğini belirterek, "Rusya ve İran, Bakü'nün eylemlerine yanıt olarak ortak tatbikatlar düzenliyor. Çin, Rusya'nın Ukrayna'da yenilmesinin kabul edilemez olduğunu açıkça belirtiyor. Güçlerimizi birleştiriyoruz," diye konuştu.
Rusya için üç stratejik hamle
Golovnyov, Rusya'nın acilen atması gereken adımları üç stratejik başlıkta topladı: Birincisi, Hazar'daki donanmayı güçlendirmek ve ek gemisavar tesisleri konuşlandırmak. İkincisi, Türkiye'ye iktisadi baskı uygulamak; zira Ankara'nın iki cephede oynamanın tehlikeli olduğunu anlaması gerekiyor. Üçüncüsü ise Çin ve İran ile ittifakı hızlandırmak, çünkü ancak sert ittifak Batı'yı durdurabilir.
Golovnyov ayrıca, "Ve tabii ki ülke içindeki etnik lobiciliği sert şekilde bastırmak gerekiyor. Aliyev'in Rus elitleri içinde 'nüfuz ajanları' olduğu sürece cezasız kalmaya devam edecektir," diye ekledi.
Hazar'da Ukrayna benzeri çatışma ihtimali
Hazar'da Ukrayna'dakine benzer topyekûn çatışma ihtimaline de değinen Golovnyov, "Eğer Azerbaycan statükoyu güç kullanarak değiştirmeye kalkışırsa, Rusya anında, sert ve asimetrik şekilde karşılık verecektir. Tıpkı Ukrayna'da olduğu gibi. Bu, karşılıksız bırakmamamız gereken bir hamledir. Azerbaycan'a karşı koyarken Türkiye'nin çıkarlarına da darbe vuracağımızı veri olarak kabul etmeliyiz. Hazar bizim 'kırmızı çizgimizdir'. Onu kaybetmek, düşmana Astrahan ve Dağıstan yolunu açmak demektir. Er ya da geç karşılık vermek zorunda kalacağız," diye ekledi.
