İsrail ordusunun Güney Lübnan’da okulları işgal ederek kışlaya çevirdiğini, eğitim altyapısını tahrip ettiğini ve öğrencilerin geleceğini tehdit ettiğini ortaya koyan İnsan Hakları İzleme Örgütü raporu, uluslararası hukuka göre savaş suçu işlendiğini vurgulayarak acil yeniden inşa ve adalet çağrısında bulundu.
YDH- İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yayımladığı yeni rapor, İsrail ordusunun güney Lübnan’daki okulları işgal ederek askeri kışlaya çevirdiğini, eğitim ekipmanlarını yağmaladığını ve binaları tahrip ettiğini ortaya koydu.
Raporda, bu eylemlerin uluslararası hukuka göre savaş suçu niteliği taşıdığı ve Lübnan’ın kırılgan eğitim sistemine kalıcı zarar verdiği vurgulandı.
Örgütün Ocak–Mart 2025 arasında Yarin, Nakura, Ayta eş-Şaab, Tayr Harfa, Ramiye, Aytarun ve Beni Hayyan köylerindeki yedi okulda yaptığı saha ziyaretleri, sistematik askeri ihlalleri gözler önüne serdi.
Yedi okuldan beşinde ciddi tahribat belirlendi.
Duvarlara yazılmış İbranice yazılar, parçalanmış laboratuvar ekipmanları, mermi izleri ve yok edilen ya da çalınan okul malzemeleri raporda kayıt altına alındı.
Yarin Ortaokulu’nda, 170 öğrenciyi barındıran sınıflar artık harabeye dönmüş durumda.
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün araştırmacıları, yerde İsrail ordusuna ait yiyecek ambalajları, uyku yatakları, devrilmiş jeneratörler ve tahrip edilmiş sınıflar buldu.
Beyaz tahtalarda Golani Tugayı’nın da aralarında bulunduğu İsrail birliklerinin isimleri yazılıydı.
Uydu görüntüleri, okul bahçesinde konuşlanmış İsrail tanklarını doğruladı.
Nakura Ortaokulu’nda da tablo farklı değildi. 300 öğrencilik okulda sınıflar kışlaya dönüştürülmüş, masalar tahrip edilmiş, Fransa ve USAID tarafından bağışlanan bilgisayarlar ya kaybolmuş ya da kırılmıştı.
Müdür örgüte yaptığı açıklamada, “Etkileşimli tahtalar, LCD projektörler, televizyonlar… Hepsi ya zorla sökülmeye çalışıldı ya da ateş edilerek parçalandı. Kilitli depolarımız bile kırılarak yağmalandı,” dedi.
Ayta eş-Şaab, Tayr Harfa ve Ramiye’de de benzer işgal izleri bulundu.
Tayr Harfa’da okulun çevresindeki tarım arazileri ve yolların buldozerlerle tahrip edildiği, su altyapısının kırıldığı belirlendi.
Uluslararası insancıl hukuka göre, okullar –geçici olarak boşaltılmış olsalar dahi– sivil altyapı sayılıyor ve askeri amaçlarla kullanılmaları yasaklanıyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail’in bu yasağı hiçe sayarak “yağma ve tahribat yoluyla açık savaş suçu işlediğini” vurguladı.
Örgütün Lübnan araştırmacısı Ramzi Kaiss, “Okulları yağmalayarak İsrail güçleri bariz savaş suçları işledi ve Lübnan’daki öğrencilerin eğitim hakkını tehlikeye attı,” dedi.
İsrail, çatışma dönemlerinde eğitim kurumlarının korunmasını öngören Güvenli Okullar Deklarasyonunu imzalamış değil.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, İsrail’in müttefiklerine bu ihlallere son vermesi için baskı yapılması çağrısında bulundu.
Ayrıca, uluslararası bağışçılara ve insani yardım kuruluşlarına Güney Lübnan’daki okulların yeniden inşasına destek verme çağrısı yapıldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Lübnan hükümetinin de Ekim 2023’ten bu yana işlenen savaş suçlarını soruşturması ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) yargı yetkisi vermesi gerektiğini vurguladı.
Kaiss, “On binlerce yerinden edilmiş kişinin evlerine dönebilmesi ve çocukların eğitim hakkına erişebilmesi için acil yeniden inşa çalışmaları şart. Ancak en az bunun kadar önemli olan, işlenen suçlar için adaletin sağlanmasıdır,” ifadelerini kullandı.
