Irak’ta parlamentoda tartışılan Haşdi Şaabi yasası, İsrail’in saldırı planları ve ABD’nin yeniden konumlanma adımlarıyla birleşerek Washington’ın baskılarını artırırken; Bağdat’ın yaşadığı ikilem ve İsrail’in bölgesel stratejileri, ülkenin geleceğini belirleyecek başlıca unsurlar olarak öne çıkıyor.
YDH- İsrail’in Irak’a yönelik saldırgan niyetlerinin belirginleştiği son dönemde, Amerikan yanlısı Arap ve Irak medyası ile bazı araştırma merkezleri parlamentoda görüşülen Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şaabi/HSG) yasasını eleştiriyor.
Bu çevreler, Halk Seferberlik Güçleri yasasının Irak’ı olası bir İsrail ya da Amerikan saldırısında doğrudan hedef haline getireceğini savunurken, aynı zamanda ülkenin İran’la kurduğu yakın ilişkileri “bağımlılık” olarak nitelendirip bunun Irak’ın geleceğini riske attığını öne sürüyor.
Analizler, bölgedeki jeopolitik dönüşümler ışığında Irak’ın İran’la yakınlığının giderek kırılganlaştığını, ülkenin bugüne kadar Lübnan veya Yemen’in aksine işgalci güçlerle doğrudan çatışmaktan kaçındığını ancak direnişe verilen desteğin küçümsenmemesi gerektiğini ve Irak’ın bu eksendeki rolünün olası bir bölgesel tırmanışta tarafsız kalmasını neredeyse imkânsız kıldığını vurguluyor.
Irak’ın ikilemi
Şafak Haber Ajansı’na konuşan bir analist, Haşdi Şaabi’nin geçmişte İsrail’e karşı bölgesel operasyonlarda yer aldığını hatırlatarak, Irak’ın “doğrudan çatışmaya çekilme” riskiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.
Analist, “Cepheleri birleştirme mantığı, Irak’ı istikrarsızlığa karşı savunmasız bırakıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Güvenlik uzmanı Ali el-Maamari ise ülkenin eşine az rastlanır bir ikilem yaşadığını ifade etti:
“Iraklı gruplar bir yanda ABD-Irak stratejik çerçevesi, diğer yanda İran’ın baskısı arasında sıkışmış durumda. Tahran’dan gelen desteğin azalması ve artan dış baskılar, bu grupları zor durumda bırakıyor.”
El-Maamari’ye göre, Başbakan Muhammed Şiya el-Sudani hükümeti de Washington’ın “İsrail’e ya da Amerikan çıkarlarına saldıran herhangi bir Iraklı grup doğrudan karşılık görecektir.” uyarısını göz ardı edemez.
Amerikan yeniden konumlanması
Uzmanlar, ABD güçlerinin Irak’taki yeniden konumlanma hamlelerinin, Washington’ın parlamentoya Haşdi Şaabi yasasını engellemesi için yaptığı baskıyla paralel ilerlediğini belirtiyor.
Orta Irak’taki bazı üslerden yapılan ani çekilmeler ve birliklerin Irak Kürdistanı veya komşu ülkelere kaydırılması, tam bir geri çekilme değil; taktiksel bir yeniden yerleşim olarak değerlendiriliyor.
ABD’nin bu baskısının temelinde, Haşdi Şaabi’nin devlet kurumları içinde güçlenmesinden duyulan endişe yatıyor.
Washington, bu askeri yapının statüsünün pekişmesini istemiyor; aynı zamanda olası bir bölgesel savaşta –özellikle İran’a yönelik bir saldırı halinde– doğrudan hedef alınabilmesi için zemin hazırlamayı amaçlıyor.
Medyanın kuruma yoğunlaşması da bu stratejinin parçası olarak görülüyor.
Irak’ın stratejik konumu
ABD’nin desteğiyle şekillenen projeler bağlamında Irak, bölgenin yeniden dizayn edilmesi –“Yeni Ortadoğu” ya da “Büyük İsrail” planı– için kilit bir ülke olarak tanımlanıyor.
Afganistan ve Irak savaşlarının maliyetli tecrübelerinden çıkarılan dersler, bugün doğrudan işgal yerine parçalama ve dolaylı kontrol stratejisini öne çıkarıyor.
İsrail’in Irak’a yönelik planları üç başlık altında toplanıyor:
Yerel ittifaklar: Iraklı bazı parti ve aktörlerle gizli ya da açık ilişkiler kurmak. Bazı Kürt ve Sünni partilerin Birleşik Arap Emirlikleri ile işbirliği bunun göstergesi olarak yorumlanıyor.
Devletin yumuşak tasfiyesi: Etnik, mezhepsel ve dinsel ayrışmaları körükleyerek merkezi otoriteyi zayıflatmak, ülkeyi kaosa sürüklemek ve özerk bölgeleri teşvik etmek. Bu modelin Suriye’nin ardından Lübnan’da da uygulanabileceği öngörülüyor.
Bölgesel projelere zemin: “Yüzyılın Anlaşması” ve “İbrahim Anlaşmaları” gibi planlara Irak içinde destek oluşturmak, Arap ülkelerinin nüfuzunu artırarak normalleşme süreçlerine uygun bir ortam yaratmak.
