ABD’nin bir zamanlar “terörist” ilan ettiği HTŞ lideri Colani, Beyaz Saray’a davet edildi; yaptırımların kaldırılması ve IŞİD karşıtı koalisyona katılımı, Washington’la yeni bir ittifak sürecinin başlangıcı olarak değerlendiriliyor.
YDH- Middle East Eye (MEE), ABD tarafından bir zamanlar “terörist” olarak nitelendirilen çok az liderin, Beyaz Saray’ı ziyaret ettiğini ve HTŞ rejimi lideri Colani’nin de onların saflarına katıldığını belirtti. MEE’ye göre Sharaa, Pazartesi günü geçmişteki rakibi IŞİD’e karşı “ABD liderliğindeki koalisyona resmi olarak imza atacak.”
Colani’nin ABD ile yakınlaşma girişimi, hükümetinin güney Suriye’de “İsrail işgaliyle karşı karşıya olması”, kuzeyde Kürt güçlerle sorunlar yaşaması ve yaptırımlar nedeniyle dış yatırım çekemeyen bir ekonomi ile mücadele etmesine denk geliyor. MEE, Colani’nin Oval Ofis’te oturmasının, Trump tarafından “çekici”, “güçlü” ve “sert adam” olarak tanımlanmasının büyük bir mesaj vereceğini aktardı.
Eski ABD Suriye Büyükelçisi Robert Ford, MEE’ye yaptığı açıklamada, “Bazen toplantının kendisi mesajdır. Bu da o zamanlardan biri. ABD’nin ‘terörist’ olarak nitelendirdiği diğer liderlerin Oval Ofis’e gittiğini hiç gördünüz mü? Bu, benzeri görülmemiş bir durum.” dedi.
MEE, tarihsel olarak bu tür örneklerin nadir olduğunu, Nelson Mandela, Yaser Arafat ve İrlanda Cumhuriyetçi Ordusu liderlerinin istisnalar arasında yer aldığını bildirdi.
Yaptırımların kaldırılması ve koalisyon işbirliği
MEE’ye göre, Colani’nin pazartesi günü yapılacak ziyaret öncesinde ABD Hazine Bakanlığı, “uygulanan yaptırımları kaldırdı” ve Colani ile İçişleri Bakanı Enes Hattab’ı “Özel Olarak Belirlenmiş Küresel Terörist” listesinden çıkardı.
Haber göre, Colani’nin ordusu NATO üyesi Türkiye’ye yaklaşırken, Türkiye de “Suriye birliklerini eğitiyor”. Colani’nin mali sıkıntı içindeki hükümeti, ABD’nin iki ortağı olan Katar ve Suudi Arabistan’a “devlet memurlarının maaşlarını ödetiyor.”
Colani ekim ayında “Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ziyaret etti.” MEE, Colani’nin IŞİD karşıtı koalisyona resmi olarak katılmasının, hükümetinin “ABD ve Körfez ile güvenlik işbirliğini resmileştirdiğini” belirtti.
Patrick Haenni, MEE’ye yaptığı açıklamada, Colani’nin başarısını “Suriye’nin hiçbir hareketin başka bir devlete meydan okuyacağı alan olmayacağını göstermesi” olarak tanımladı ve buna “Filistinli militanlar, Şii gruplar, PKK ve Müslüman Kardeşler’in de dahil olduğunu” kaydetti.
Bölgesel gerilimler ve İsrail faktörü
Colani’nin karşıtlarının da bulunduğunu belirten MEE’ye göre, Mısır, ABD’nin Colani ile ilişkilerini normalleştirme çabalarından endişeli. Birleşik Arap Emirlikleri Suriye’ye yatırım taahhüdünde bulunmuş olsa da Suudi Arabistan ve Katar gerisinde kalıyor.
MEE, Colani’nin “en büyük tehdidinin İsrail olduğunu” iddia etti.
Suriye’nin komşusu İsrail, güney Suriye’de Birleşmiş Milletler tampon bölgesini işgal etti ve yaz aylarında “Şam’a hava saldırıları düzenledi.” İsrail ayrıca Suriye’nin Şeyh Dağı bölgesinde mevzileniyor ve Dürzi azınlığı desteklemek için “Şeyh Hikmet Selman el-Hicri’yi silahlandırıyor.”
Yaz boyunca Dürziler ile rejim tarafından desteklenen Bedeviler arasında çıkan çatışmalarda İsrail’in, Colani’nin “Sünni güvenlik güçlerini güneyde konuşlandırmasını engellediğini” söyleyen MEE, bu durumun Suudi Arabistan, Türkiye ve Trump yönetimini rahatsız ettiğini kaydetti.
MEE’ye göre ABD, Colani’nin ziyareti sırasında “Şam’ın güneyinde bir hava üssünü devralmayı planlıyor” ve İsrail ile güvenlik anlaşmasını denetleyecek. Suriye Dışişleri Bakanlığı iddiayı reddetse de uzmanlar, bunun Şam için “bir zafer” anlamına geleceğini belirtti.
Kürt güçleri ve ABD ile işbirliği
MEE’ye göre, Kürt ağırlıklı Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ABD’nin başlıca güvenlik ortağı olarak IŞİD ile mücadelede kullanılıyor. Uzmanlar, Colani’nin ABD’ye yaklaşmasıyla SDG’nin öneminin azalacağını iddiaa etti.
Colani’nin ziyareti sırasında HTŞ tabanında, “küresel koalisyon IŞİD’e karşı değil, Sünnilere karşı” olarak algılandığı, ancak destekçilerin Colani’nin ABD ile işbirliğini “uluslararası izolasyondan çıkış” olarak değerlendireceği kaydedildi.
Muaz Mustafa, Trump’ın mayıs ayında “Suriye’ye uygulanan tüm ABD yaptırımlarını kaldırdığını” ve uzun süredir devam eden yaptırımların bir kısmının ortadan kaldırıldığını belirtti. Ancak Körfez ülkeleri ve Batılı şirketlerin, Sezar Yaptırımları tam olarak kaldırılmadığı sürece uzun vadeli yatırım yapmaya isteksiz olduğu ifade edildi.
