Gazze’nin geleceğine dair yürütülen görüşmelerde, ABD’nin gündemindeki isimlerden birinin, BAE-İsrail hattına yakınlığıyla bilinen eski Bulgar diplomat Nickolay Mladenov olduğu ifade edildi.
YDH- Middle East Eye’ın (MEE) haberine göre, eski Bulgar diplomat ve savunma bakanı Nickolay Mladenov’un, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Barış Kurulu” adına Gazze’de görev yapacak “en üst düzey yetkili” olarak değerlendirilmekte olduğu bildirildi.
Mladenov’un adının, eski İngiltere Başbakanı Tony Blair’e alternatif olarak gündeme geldiği aktarıldı. Blair’in isminin, geniş çaplı tepkilere yol açmasının ardından ABD ve İsrail’in farklı seçenekler arayışına girdiği belirtildi.
Haberde, Mladenov’un kendi ülkesindeki siyasi tıkanıklık ile Körfez’de sürdürdüğü “kariyer” arasındaki çelişkinin, onun Ortadoğu’da kendisine “seçkin bir alan açma çabasını yansıttığı ifade edildi. Mladenov’un, Birleşmiş Milletler Ortadoğu barış süreci özel temsilcisi olarak görev yaptığı dönemde yüksek notlar aldığı kaydedildi.
Batı Şeria’daki Filistinli bir siyasetçi, MEE’ye yaptığı değerlendirmede Mladenov için “alternatiflere kıyasla çok daha iyi” ifadesini kullandı.
BM’den Körfez’e uzanan kariyer
Mladenov’un Avrupa siyasetinden Birleşmiş Milletler’e, ardından Birleşik Arap Emirlikleri’ne uzanan kariyerinin, petrol zengini Körfez ülkeleri tarafından istihdam edilen eski diplomat ve generallerin izlediği yola benzediği aktarıldı. Mladenov’un, Abu Dabi’de Anwar Gargash Diplomasi Akademisi’nin başına getirildiği belirtildi.
Bir Batılı yetkili, MEE’ye yaptığı açıklamada, “Önemli olan Mladenov’un kim olduğu değil, bu sürecin kimler tarafından kontrol edildiğini göstermesi” dedi.
Aynı yetkili, “Kim seçilirse seçilsin ağır baskı altında kalacak; ancak Mladenov, BAE’den ve dolaylı olarak İsrail’den ciddi biçimde etkileniyor” ifadesini kullandı.
Komünist geçmişten Batı entegrasyonuna
1972’de Sofya’da doğan Mladenov’un, Bulgaristan’daki komünist rejim döneminde üst düzey görevlerde bulunmuş bir aileden geldiği aktarıldı. Babasının, Sovyetler Birliği’ndeki KGB’nin Bulgaristan’daki muadili yapıda görev aldığı, amcasının ise komünist dönem büyükelçisi olduğu belirtildi.
Sofya merkezli gazeteci Svetoslav Todorov, MEE’ye yaptığı açıklamada, Mladenov’un “komünist rejimle bağlantılı aile geçmişine sahip olup, 1990’larda sağ siyasete yönelen bir kuşağın parçası olduğunu” ifade etti.
1999’da Bulgaristan’ın Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecinde Avrupa Enstitüsü’nü kuran Mladenov’un, Dünya Bankası ve çeşitli ABD merkezli kuruluşlarda danışmanlık yaptığı aktarıldı. 2009-2010 yılları arasında savunma bakanlığı, 2010-2013 arasında ise dışişleri bakanlığı görevlerinde bulunduğu, ayrıca Avrupa Parlamentosu’nda da yer aldığı belirtildi.
Pandora Belgeleri ve şirket iddiası
Mladenov’un 2021’de sızdırılan Pandora Belgeleri’nde adının geçtiği hatırlatıldı. Belgelerde, 2013’te Seyşeller’de Afron Enterprises Ltd adlı bir şirket kurduğunun ortaya çıktığı, Mladenov’un ise şirketin hiç faaliyete geçmediğini ve bunu BM’de göreve başlamadan önce kurduğunu söylediği aktarıldı.
“Balkanlardan geliyorum”
Bulgaristan’daki görevlerinin ardından yaklaşık altı yıl boyunca BM Ortadoğu barış süreci özel koordinatörlüğü yapan Mladenov’un, bu pozisyonu 1994’ten bu yana üstlenen dokuz kişiden biri olduğu belirtildi.
Bu görevdeyken Filistin Yönetimi, Hamas ve İsrail dahil olmak üzere farklı taraflardan olumlu değerlendirmeler aldığı aktarıldı. Hamas yöneticilerinden Halil el-Hayya’nın, 2021’de New York Times’a “Onu tanımaktan gurur duyduk” dediği hatırlatıldı.
Mladenov’un, Balkan kökenlerinin görevine bakışını etkilediğini söylediği aktarıldı. Mladenov’un, “Balkanlardan geliyorum… Bu, çizgi çekilerek çözülebilecek bir çatışma değil, duygusal bir mesele” ifadelerini kullandığı belirtildi.
Gazze ateşkesi ve bölgesel dengeler
Haberde, BM’nin Ortadoğu özel temsilcilerinin genellikle etkisiz bırakıldığı, ancak Mladenov’un bu rolü güçlendirdiği ifade edildi. 2018’de Mısır’la birlikte Gazze’de ateşkes sağlanmasında rol oynadığı aktarıldı.
Bir Arap yetkili, MEE’ye yaptığı açıklamada, Mladenov’un “bölgeyi iyi tanıdığını ve Gazze için yoğun çaba gösterdiğini” söyledi.
Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşünün ardından Körfez ülkelerinin Gazze ve bölgesel krizlerde farklı roller üstlendiği, Katar ve Suudi Arabistan’ın Gazze’nin yeniden inşasına mesafeli durduğu, Birleşik Arap Emirlikleri’nin ise Gazze’ye en fazla yardım sağlayan ülke konumuna geldiği belirtildi.
Batılı bir yetkili, Mladenov’un, Trump’ın damadı Jared Kushner’e yakın ABD’li yetkililerle yeni rolü hakkında görüşmeler yürüttüğünü aktardı.
Gazze planları ve eleştiriler
Haberde, Trump yönetiminin Gazze’ye ilişkin 20 maddelik planının ilerlemediği, ateşkesin defalarca ihlal edildiği ve yüzlerce Filistinlinin hayatını kaybettiği bilgisine yer verildi.
ABD’nin, Gazze’ye uluslararası bir istikrar gücü konuşlandırma planının ise bölge ülkelerinin çekinceleri nedeniyle belirsizliğini koruduğu aktarıldı.
Trump yönetiminin savaş sonrası Gazze planlamasının Tel Aviv merkezli bir ekip tarafından yürütüldüğü, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesini öngören projeler üzerinde çalışıldığı ifade edildi.
‘İbrahim Anlaşmaları’ ve tartışmalar
Mladenov’un, 2020’de imzalanan “İbrahim Anlaşmaları” sürecinde Kushner ile yakın temas kurduğu belirtildi. Kushner’in, New York Times’a verdiği demeçte, Mladenov’un görüşlerine başvurulduğunu söylediği aktarıldı.
Anlaşmaların, Filistinliler açısından “ihanet” olarak görüldüğünü kaydeden MEE, Mladenov’un ise bu süreci, Batı Şeria’nın ilhakının önlenmesine katkı sağladığı gerekçesiyle savunduğunu yazdı.
Mladenov’un Kasım ayında kaleme aldığı bir yazıda, “İbrahim Anlaşmaları”nın derinleştirilmesi çağrısı yaptığı ve “bölgesel serbest ticaret alanı, ortak yatırım fonları ve iklim projeleri” önerdiği aktarıldı.
